همایش بین‌المللی «حقوق ملت و آزادی‌های مشروع آن در منظومه فکری حضرت آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای (مدظله العالی)» در تاریخ ۱۲ آذر ۱۴۰۴ (۳ دسامبر ۲۰۲۵) از سوی پژوهشکده شورای نگهبان در تهران برگزار خواهد شد.

در همین راستا، نورالدین ابولحیه، نویسنده، متفکر و استاد دانشگاه الجزایر، یک کلیپ ویدیویی ضبط شده به زبان عربی با عنوان «آزادی در اندیشه امام خامنه‌ای» برای دبیرخانه همایش ارسال کرده است که گزیده‌هایی از ترجمه فارسی آن تقدیم می‌شود:

«بنام خداوند بخشنده مهربان

عنوان سخنرانی من «آزادی در اندیشه امام خامنه‌ای (مدظله العالی)» است. البته صحبت در مورد این موضوع از دو جنبه برای من دشوار است. جنبه نخست این که من امام خامنه‌ای را یکی از بزرگترین متفکران جهان اسلام می‌دانم، و همچنین ایشان یکی از نواندیشان برجسته‌ای است که حضورشان نه تنها در این دوران، بلکه در طول تاریخ دیده می‌شود، زیرا امام خامنه‌ای در همه زمینه‌ها دارای دیدگاه‌های عمیق فکری هستند. جنبه دوم این است که ایشان اندیشه آزادی را با نگاه اسلامی در سطح جامعه، عملی و پیاده‌سازی کرده‌اند.

انقلاب اسلامی ایران پیوسته درصدد تحقق مفهوم آزادی به معنای جامع آن بوده است و مقام معظم رهبری نیز همیشه از طریق استقرار جمهوری اسلامی و نظریه ولایت فقیه، به دنبال ایجاد یک راه‌کار عملی برای تحقق استقلال و آزادی ملت در اندیشه، عمل و جنبه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی بوده است.

امام خمینی (قدس سره) نیز در پروژه انقلاب اسلامی ایران، در تلاش برای تحقق آزادی ملت از استعمار، استبداد، سلطه و همچنین، آزادسازی ثروت و فرهنگ ملت و... بودند و حضرت امام خامنه‌ای نیز اکنون این رویکرد را ادامه می‌دهند و مقابله با آمریکا و استکبار جهانی را از مصادیق آزادی می‌دانند.

همچنین امام خامنه‌ای (مدظله العالی) پیوسته این نکته را یادآوری می‌کنند که تلاش برای دستیابی به آزادی مورد نظر اسلام یک امر واجب بر مسلمانان است، که منظور از این آزادی، استقلال ملت‌های مسلمان، استقرار حکومت‌های مردمی، مشارکت و حضور همه آحاد مردم در تصمیم‌گیری‌های سرنوشت‌ساز و حرکت بر اساس شریعت اسلامی است.

آزادی فقط استقلال نیست، زیرا برخی از ملت‌ها به استقلال دست پیدا کرده‌اند، اما همچنان در معرض استعمار قرار دارند. آزادی مورد نظر امام خامنه‌ای که پیش از ایشان مورد توجه امام خمینی (قدس سره) نیز بوده است، آزادی تام و کامل در تمامی عرصه‌ها و زمینه‌ها است. بنابراین، انقلاب اسلامی ایران پیروزی حقیقی را محقق کرد و همین امر باعث شد که دشمنان علیه آن متحد شوند.

انقلاب اسلامی ایران در سیاست‌های خود مستقل است و تصمیماتی که امروز در ایران اتخاذ می‌شود، تصمیماتی حاکمیتی است که تابع هیچ جریان و گروهی نیست. ایران امروز در اقتصاد و برنامه‌های آموزشی خود مستقل است، این در حالی است که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آمریکا خواسته‌های خود را در زمینه برنامه‌های درسی و رسانه‌ها بر ایران تحمیل می‌کرد.

امروز جمهوری اسلامی ایران، به لطف رهبران با شرافت خود، به آزادی کامل دست یافته است. به همین دلیل است که امام خامنه‌ای تأکید دارند که ملت‌های مسلمان باید به مسیر خود برای تحقق این آزادی ادامه دهند تا به حاکمیت کامل، حاکمیت بر سرزمین خود، حاکمیت در سیاست خود و حاکمیت در تصمیمات دست یابند.

برخی کشورهای عربی قلباً با فلسطین هستند، اما نمی‌توانند این مسئله را علنی اعلام کنند و با وجود این که می‌دانند رژیم صهیونیستی یک نظام ستمگر و ظالم است، اما روابط خود را با این رژیم عادی‌سازی می‌کنند. این مسئله به خاطر این است که این کشورها از حاکمیت مستقل برخوردار نیستند و نمی‌توانند مواضع خود را در همبستگی با مستضعفان جهان اعلام کنند.

امروز متأسفانه کشورهای عربی قادر به ایجاد یک ائتلاف نیز نیستند و حتی اگر برخی از آن‌ها بخواهند با چین ارتباط اقتصادی برقرار کنند، آمریکا بدون ارائه جایگزینی در این زمینه، این کشورها را از تعامل با چین منع می‌کند.

در غرب زمانی که از آزادی صحبت می‌شود، منظور این است که انسان از انسانیت خود رها شود و تابع هوی و هوس خود گردد. اما قرآن کریم این آزادی را پیروی از هوس نامیده است.

امام خامنه‌ای(مدظله العالی) آزادی را در مفهوم اسلامی، بندگی خداوند متعال می‌دانند و ایشان بر این باور است که اگر انسان بر اساس این مفهوم(بندگی خداوند) آزاد نشود، بنده هوی و هوس، غرایز و امیال خود است. بنابراین، مقام معظم رهبری این مفهوم از آزادی را به سلوک عرفانی و به مجاهدت نفس در راه خداوند پیوند می‌دهند که در این مسیر پیرو رویکرد امام خمینی (قدس سره) هستند.

نظام جمهوری اسلامی ایران بر اساس ارزش‌های اسلامی بنا شده است و ما شاهد هستیم که رسانه‌، هنر، فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی در ایران، در مقایسه با غرب و حتی برخی کشورهای عربی، پاک هستند و تفاوت فاحشی در این زمینه مشاهده می‌کنیم.

امام خامنه‌ای تأکید دارند که آزادی معنوی باید منجر به نزدیکی انسان به خداوند متعال و عشق او به ذات حق تعالی شود، زیرا آزادی‌ اگر منجر به تقویت ارتباط انسان با خداوند متعال نشود، به انحرافاتی همچون آنچه در جوامع غربی شاهد هستیم،  ختم خواهد شد.

میان آزادی به مفهوم اسلامی آن و مفهوم غربی آن تفاوت وجود دارد. مهمترین تفاوت این است که خاستگاه آزادی در لیبرالیسم غربی، تمرکز آن بر اومانیسم(انسان‌گرایی) است و انسان محور جهان هستی است. اما در اسلام، مسئله کاملاً متفاوت است، زیرا اسلام اصل اساسی برای انسان را توحید می‌داند و توحید منحصر به ایمان به خدا نیست، بلکه بندگی خداوند را نیز شامل می‌شود. همان طور که خداوند متعال در آیه 64 سوره آل عمران می‌فرماید: «قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا: بگو اى اهل كتاب بياييد بر سر سخنى كه ميان ما و شما يكسان است بايستيم كه جز خدا را نپرستيم و چيزى را شريك او نگردانيم».

در پایان باید بگوییم که مقام معظم رهبری دیدگاه‌های ارزشمندی در زمینه مفهوم آزادی مرتبط با رفتار، تربیت و ارزش‌های اخلاقی، اجتماعی و روانی دارند.