سایت آرشیو شده
اندیشمند مالزیایی: آزادی در اسلام بر محور وحی و کرامت انسان تعریف می‌شود/غرب آزادی را به ابزاری برای منافع سیاسی خود تبدیل کرده است
اندیشمند مالزیایی: آزادی در اسلام بر محور وحی و کرامت انسان تعریف می‌شود/غرب آزادی را به ابزاری برای منافع سیاسی خود تبدیل کرده است

وی در تبیین تفاوت رویکرد اسلامی و غربی به آزادی، مبنای اصلی این تفاوت را در خاستگاه و مرجع تعریف آزادی دانست و اظهار کرد: وقتی درباره آزادی صحبت می‌کنیم، میان آزادی در نگاه غربی و آزادی در نگاه اسلامی تفاوت جدی وجود دارد. در اسلام، ما دارای ارزش‌ها و مبانی‌ای هستیم که به‌سادگی در چارچوب فهم صرفاً انسانی و عرفی نمی‌گنجند. آزادی‌ای که اسلام از آن سخن می‌گوید، آزادی‌ای است که از سوی خداوند، الله سبحانه و تعالی، برای انسان تشریع شده است؛ در حالی‌که آزادی در نگاه غربی برآمده از اندیشه و خواست انسان‌هاست؛ انسان‌هایی که خودشان تعریف می‌کنند آزادی چیست و چه حدودی دارد.

او افزود: در اسلام، آزادی بر اساس وحی و تعالیم الهی است؛ بر اساس قرآن کریم، کتاب مقدس ما، که از جانب خداوند نازل شده و به ما می‌آموزد آزادی حقیقی انسان چیست و چگونه باید در زندگی بشر جاری شود.

این اندیشمند مالزیایی در ادامه با اشاره به نقش دین در تنظیم آزادی فردی و اجتماعی، به‌ویژه در حوزه اقلیت‌ها، رنگین‌پوستان، آزادی بیان و زنان، گفت: از نظر آزادی فردی، ما به‌عنوان مسلمان در چارچوب تعالیم اسلامی هدایت می‌شویم. این تعالیم، ما را زیر مجموعه‌ای از قوانین و رهنمودهای مشخص الهی قرار می‌دهد که از جانب خداوند برای ما مقرر شده است. اما در غرب، مردم از چنین نظام هدایتی الهی برخوردار نیستند و فاقد مجموعه ارزش‌های وحیانی‌اند که به‌روشنی تعیین کند چه چیزی برای انسان، در قالب آزادی، واقعاً لازم و درست است.

عضو عضو شورای مشورتی سازمان‌های اسلامی مالزی پیامد این خلأ مبنایی را چنین توضیح داد: در برخی موارد، آنچه در غرب آزادی نامیده می‌شود، تا آنجا پیش می‌رود که حتی با حقوق انسانی و ارزش‌های انسانی در تعارض قرار می‌گیرد. به نام آزادی، رفتارها و ساختارهایی توجیه می‌شود که در حقیقت برخلاف کرامت انسان و برخلاف مصالح واقعی اوست؛ در حالی‌که در اسلام، آزادی همیشه در چارچوب حفظ کرامت انسان، حفظ دین، اخلاق و ارزش‌های الهی تعریف می‌شود.

عبدالرحمن بن احمد سپس به دیدگاه امام خمینی(ره) درباره درهم‌تنیدگی آزادی عمومی و استقلال ملی اشاره کرد و آن را در هم‌سویی کامل با تعالیم اسلام دانست: از نظر من، آزادی مردم و آزادی یک کشور باید تحت هدایت دین باشد؛ این همان چیزی است که امام خمینی نیز بر آن تأکید کرده‌اند و عیناً با تعالیم اسلام همسو است. انسان‌ها نمی‌توانند فراتر از چارچوب هدایت دینی بروند؛ اگر اصل و قاعده‌ای دینی و ارزشی وجود نداشته باشد که آزادی را هدایت و محدود کند، جامعه دچار افراط در آزادی می‌شود.

وی با اشاره به مصادیق افراط در جوامع غربی افزود: در غرب می‌بینیم آزادی گاهی تا جایی پیش می‌رود که با ارزش‌های انسانی و اخلاقی خودشان نیز در تضاد قرار می‌گیرد، اما همچنان به نام آزادی توجیه می‌شود. بنابراین، آزادی مردم و استقلال کشور باید بر مبنای دین و ارزش‌های الهی تنظیم شود تا به افراط و بی‌بندوباری منجر نشود.

این فعال اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود به رویکرد دوگانه قدرت‌های غربی در موضوع حقوق بشر و آزادی اشاره کرد و گفت: همان‌طور که امروز در فلسطین می‌بینیم، نگاه غرب به آزادی مردم بسیار دوگانه و متناقض است. آنها ادعا می‌کنند برای استقلال و آزادی ملت‌ها تلاش می‌کنند، اما در عمل مردم را سرکوب کرده، آنان را می‌کشند و از سرزمینشان بیرون می‌رانند. ما می‌دانیم مردم فلسطین صاحبان اصلی آن سرزمین‌اند، اما نه از جانب قدرت‌های غربی چیزی از آزادی دیده‌اند و نه حقوقشان محترم شمرده شده است. این نشان می‌دهد شعار آزادی در غرب، در عمل به نفع ملت‌های مظلوم ــ از جمله فلسطینی‌ها ــ به کار گرفته نمی‌شود، بلکه بیش‌تر در خدمت منافع سیاسی و قدرت‌های حاکم است.

عبدالرحمن با انتقاد از تصویرسازی مغرضانه رسانه‌های غربی از امام خمینی (ره) و رهبر انقلاب و جمهوری اسلامی ایران، ریشه این رفتار را در تعارض ارزش‌ها دانست و اظهار کرد: غرب با ارزش‌های اسلامی ما مشکلی اساسی دارد؛ آنها نمی‌خواهند ارزش‌های اسلامی ما در جهان قدرتمند و اثرگذار به‌نظر برسد. به همین دلیل، هر جا امام خمینی یا رهبران اسلامی سخنی در دفاع از آزادی واقعی و بر پایه ارزش‌های دینی مطرح می‌کنند، با آن مخالفت می‌کنند؛ چون این دیدگاه‌ها با نظام ارزشی خودشان همخوان نیست. او افزود: ارزش‌هایی که ما می‌کوشیم مطرح کنیم، بر پایه تعالیم اسلام است؛ همان‌گونه که امام خمینی بیان کرده‌اند. تلاش رسانه‌های غربی برای تخریب چهره ایشان و رهبری معظم جمهوری اسلامی، از همین تعارض ارزشی ناشی می‌شود، نه از واقعیتی منصفانه درباره آزادی یا حقوق بشر.

وی، در ادامه، به اهمیت این همایش بین‌المللی پرداخت و آن را فرصتی برای بازتعریف گفتمان آزادی در سطح جهان دانست: امید ما این است که این همایش بتواند صدای کشورهای اسلامی، به‌ویژه صدای علمای مسلمان را به گوش جهانیان برساند؛ تا نشان داده شود وقتی ما از آزادی سخن می‌گوییم، منظورمان آزادی مبتنی بر ارزش‌های انسانی است، نه صرفاً ارزش‌های غربی. ارزش‌های حقیقی انسانی از سوی دین ما، اسلام، تعیین شده و آیت‌الله خامنه‌ای نیز این ارزش‌ها را در قالبی عملی و سیاسی تبیین کرده‌اند؛ ارزش‌هایی که برای همه مردم جهان احترام و کرامت قائل است. به گفته او، این همایش می‌تواند به روشنی نشان دهد که آزادی در نگاه اسلامی بر محور انسانیت و کرامت الهی انسان است، نه بر محور منافع قدرت‌های غربی.

در بخش پایانی گفتگو، وی نقش نسل جوان را در فهم درست آزادی و حقوق بشر کلیدی دانست و گفت: برای نسل جدید، نخستین و مهم‌ترین کار طلب علم و آموختن است؛ و این آموختن باید بر اساس قرآن کریم، کتاب مقدس ما، باشد. ارزش‌هایی که دین ما در قرآن بیان کرده، برتر و والاتر از هر برداشتی است که بشر صرفاً بر پایه عقل محدود خود در جهان معاصر به آن رسیده است.

عبدالرحمن بن احمدتأکید کرد: دین ما ارزش‌هایی را مشخص کرده که اگر نسل جوان آنها را به‌درستی بشناسد و بر اساس آنها زندگی کند، برای خود و برای همه بشریت خیر و صلاح به همراه خواهد آورد. بنابراین، نسل جوان باید دانش دینی و قرآنی خود را تقویت کند تا بتواند مفهوم درست آزادی و حقوق بشر را در چارچوبی الهی و انسانی درک کرده و از آن دفاع کند.

در پایان، وی از برگزاری این همایش و فرصت طرح دیدگاه‌ها قدردانی کرد و دیدار با پژوهشگران و اندیشمندان کشورهای مختلف را «مایه خرسندی» دانست.


شنبه 22 آذر 1404 (1 روز قبل )
همایش ملی حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در منظومه فکری حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای(مدظله‌العالی)
با هدف 1- بازخوانی اندیشه‌ و سیره‌ حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در حوزه‌ حقوق ملت و آزادی‌های مشروع 2- ترسیم نظام مطلوب حقوق ملت و آزادی‌های مشروع مبتنی بر اندیشه حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای(مدظله‌العالی) 3- تضمین و صیانت از حقوق ملت و آزادی های مشروع و چگونگی ارتقاء آن بر اساس آراء و اندیشه‌های حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای(مدظله‌العالی) برگزار می‌شود.
مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی
پژوهشکده شورای نگهبان