.png "پژوهشکده شورای نگهبان")
-
1. مفهوم، مبانی و چارچوب‌های حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در نظام جمهوری اسلامی ایران و مقایسه آن با سایر نظام‌های حقوقی
-
2. سازکارها و الزامات تأمین و تضمین حقوق ملت و آزادی‌های مشروع
-
3. دستاوردهای نظام جمهوری اسلامی ایران در زمینه حقوق ملت و آزادی‌های مشروع
.png "مؤسسه مطالعات حقوق عمومی")
.png "دانشگاه میبد")
.jpg "موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی")
در این نشست، دکتر علیانسب با تبیین پیشینه تاریخی و کلامی بحث حکومت در اندیشه شیعه، اظهار داشت: «مسئله تشکیل حکومت در عصر غیبت، یکی از مباحث بنیادین و سرنوشت‌ساز در تفکر سیاسی شیعه است. برخلاف برخی دیدگاه‌ها که بر انفعال و کناره‌گیری از عرصه سیاست تأکید دارند، بزرگان و مراجع شیعه در طول تاریخ بر ضرورت اداره جامعه و اجرای احکام الهی تأکید کرده‌اند.» وی یادآور شد که اندیشه تشکیل حکومت اسلامی در دوران معاصر، با رهبری حضرت امام خمینی(ره) و سپس استمرار آن در دوره زعامت حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدظله‌العالی)، به یک تجربه عینی و موفق تاریخی تبدیل شده است.
دکتر علیانسب تصریح کرد: «در برابر این دیدگاه اصیل، گروهی نظریه‌ای را مطرح کرده‌اند که بر پایه آن، در عصر غیبت هیچ حکومتی نباید تشکیل شود و مردم وظیفه‌ای در قبال مشارکت سیاسی ندارند. این جریان، با بهره‌گیری ناقص از برخی روایات، نتیجه می‌گیرد که هرگونه تلاش برای تأسیس حکومت پیش از ظهور، محکوم به طاغوت بودن است.» به گفته وی، این برداشت نه تنها برخاسته از فهم نادرست روایات است، بلکه با عقل، قرآن، سنت پیامبر(ص) و سیره عملی ائمه علیهم‌السلام نیز تعارض آشکار دارد.
سخنران نشست سپس به بررسی سندی و محتوایی روایاتی پرداخت که مبنای این نظریه قرار گرفته‌اند و توضیح داد: «این روایات عمدتاً توسط راویانی با سوابق اعتقادی مخدوش همچون واقفیه نقل شده‌اند؛ راویانی که تاریخ، آنان را به عنوان جریان‌های انحرافی در مسئله امامت معرفی کرده است. بنابراین نمی‌توان این احادیث را مبنای نفی حکومت اسلامی قرار داد.» وی افزود: «از نظر محتوایی نیز روایات، ناظر به کسانی است که پیش از ظهور، ادعای امامت و مشروعیت الهی برای خود مطرح می‌کنند؛ نه حکومت‌هایی که با هدف اجرای احکام اسلام و مبارزه با طاغوت تشکیل می‌شوند.»
دکتر علیانسب در ادامه با اشاره به آموزه‌های قرآنی در ضرورت مبارزه با ظلم و طاغوت اظهار کرد: «در قرآن کریم، ایمان حقیقی ملازم با نفی و مقابله با طاغوت است. نمی‌توان از یک سو به خدا ایمان آورد و از سوی دیگر در برابر طاغوت سکوت و انفعال در پیش گرفت. منطق اسلام، منطق حضور، مطالبه حق، و مسئولیت اجتماعی است.»
وی با بیان اینکه بخش‌های مهمی از شریعت اسلامی بدون وجود حکومت قابل تحقق نیست، تأکید کرد: «باب‌های گسترده‌ای از فقه همچون قضا، حدود، قصاص، امر به معروف و نهی از منکر و حتی بسیاری از احکام اقتصادی و اجتماعی، تنها در بستر حکومت اسلامی امکان اجرا دارند. بنابراین نفی حکومت، به معنای تعطیلی بخش وسیعی از دین است.»
او در پایان خاطرنشان کرد: «در فرض انکار ضرورت حکومت اسلامی در عصر غیبت، باید پرسید اداره جامعه مسلمانان به دست چه کسانی سپرده خواهد شد؟ آیا باید امور امت اسلامی را به دست قدرت‌های سلطه‌گر جهانی چون آمریکا و رژیم صهیونیستی واگذار کرد؟ روشن است که چنین دیدگاهی، نه با عقل سازگار است، نه با تجربه تاریخی، نه با متن دین.»
این نشست با پرسش و پاسخ حاضران پایان یافت.