-
1. مفهوم، مبانی و چارچوبهای حقوق ملت و آزادیهای مشروع در نظام جمهوری اسلامی ایران و مقایسه آن با سایر نظامهای حقوقی
-
2. سازکارها و الزامات تأمین و تضمین حقوق ملت و آزادیهای مشروع
-
3. دستاوردهای نظام جمهوری اسلامی ایران در زمینه حقوق ملت و آزادیهای مشروع
در این نشست، علیاکبر داودیپور، دانشجوی دکتری حقوق بینالملل عمومی، در سخنرانی خود به تبیین ابعاد نظری و عملی اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی در حوزه حقوق اقلیتها پرداخت و بر لزوم بازشناسی دقیق این منظومه فکری بهعنوان الگوی همزیستی عادلانه تأکید کرد.
در آغاز این نشست، داودیپور با قدردانی از شورای نگهبان و دبیرخانه همایش برای توجه به این موضوع بنیادین گفت: «اهمیت این بحث از آن روست که ما در زمان حیات رهبری در حال بررسی منظومه فکری ایشان هستیم و این امکان وجود دارد که برداشتها و تحلیلها به صورت مستقیم با نظر و تایید معظمله سنجیده شود؛ فرصتی که در خصوص بسیاری از اندیشههای مراجع فکری گذشته وجود نداشت.»
وی با اشاره به جایگاه ویژه آیتاللهالعظمی خامنهای بهعنوان مرجع دینی و رهبر سیاسی یک کشور با پیشینه دیرینه همزیستی اقوام و مذاهب تصریح کرد: «ایران تاریخی چند هزار ساله از زندگی مشترک گروههای قومی و دینی دارد و برخلاف بسیاری از نقاط جهان که در آنها تعارضهای قومی و مذهبی به بحرانهای طولانی منتهی شده، ایران همواره توانسته است زیست مشترک و عمیق فرهنگی و اجتماعی را تجربه کند.»
سخنران نشست با اشاره به نمونههای تاریخی گفتگوی ادیانی ــ از جمله مناظرات امام رضا(ع) با رهبران مذاهب در خراسان ــ این تجربه را «ریشهدار و هویتساز» توصیف کرد و افزود: «این پیشینه تاریخی موجب شکلگیری اندیشهای شده است که در آن اقلیت، نه یک عنصر جدا، بلکه بخشی از پیکره واحد جامعه محسوب میشود.»
داودیپور در ادامه بیان کرد: در ادبیات غربی، حتی در سطح تعریف «اقلیت»، نوعی تمایز و سلسله مراتب دیده میشود؛ اما در تفکر رهبر انقلاب، اقلیتها جزء ملت واحد هستند و جایگاه آنان، نه امتیازی تحمیلی بلکه حق شهروندی اصیل و تثبیتشده است.
وی با اشاره به مصادیق عینی این رویکرد در ساختار حکمرانی جمهوری اسلامی گفت:
- حضور نمایندگان اقلیتهای دینی در مجلس شورای اسلامی
- عضویت آنان در مجلس خبرگان رهبری
- انتصاب شخصیتهای اهل سنت در سطوح عالی مدیریتی و نظامی
- فعالیت آزادانه نهادهای فرهنگی و آیینهای مذهبی
همگی بیانگر تحقق عملی این نگاه است.
او افزود: «در بسیاری از کشورهای مدعی آزادی، نمادهای دینی محدود و کنترل میشود، اما در ایران، نمادهای آشکار زرتشتی، مسیحی و کلیمی در فضای عمومی و شهری قابل مشاهده است و هیچ مانع قانونی یا اجتماعی جدی علیه آن وجود ندارد.»
به گفته وی، اندیشه رهبر انقلاب در حوزه حقوق اقلیتها، صرفاً به مرزهای ایران محدود نمیشود بلکه افق امت واحده اسلامی را دنبال میکند؛ افقی که در آن وحدت بر محور قرآن و پیامبر(ص) بر تفاوتهای مذهبی اولویت دارد.
داودیپور در پایان تأکید کرد: «اگر این منظومه فکری بهدرستی تبیین و عرضه شود، میتواند الگوی مؤثری در تدوین اسناد بینالمللی حقوق اقلیتها و کاهش منازعات مذهبی در جهان باشد. تجربه ایران نشان میدهد که همزیستی مسالمتآمیز نه یک شعار، بلکه امری ممکن و قابل تحقق است».