-
1. مفهوم، مبانی و چارچوبهای حقوق ملت و آزادیهای مشروع در نظام جمهوری اسلامی ایران و مقایسه آن با سایر نظامهای حقوقی
-
2. سازکارها و الزامات تأمین و تضمین حقوق ملت و آزادیهای مشروع
-
3. دستاوردهای نظام جمهوری اسلامی ایران در زمینه حقوق ملت و آزادیهای مشروع

حیات لعاب، نویسنده و روزنامهنگار مراکشی، در گفتوگوی اختصاصی با بخش بینالملل دبیرخانه کنفرانس بینالمللی «حقوق ملت و آزادیهای مشروع در منظومه فکری حضرت آیتالله العظمی خامنهای» که قرار است در ماه دسامبر 2025 میلادی(آذرماه) در تهران برگزار شود، به این موضوع اشاره کرد.
ترجمه فارسی این گفتوگو تقدیم مخاطبان میشود:
دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره احترام به حقوق پیروان مذاهب مختلف اسلامی و اقلیتهای دینی در ایران چگونه ارزیابی میکنید؟
امام خامنهای همواره بر خدمت به ملت ایران بدون تبعیض میان قشرهای مختلف جامعه تأکید دارند، به طوری که تمامی طوایف و اقلیتها در ایران شعائر دینی خود را آزادانه و بدون مزاحمت انجام میدهند، در حالی که در برخی کشورهای عربی و اسلامی شاهد برخورد سختگیرانه با اقلیتها هستیم.
رهبر معظم انقلاب ایران به لطف حکمت و پیروی از راه جدشان رسول خدا (ص)، تاکنون بسیاری از توطئههایی که با سوءاستفاده از شعار دفاع از اقلیتهای دینی در ایران صورت گرفت را خنثی کردهاند و ایشان به هر مسلمان عاقلی ثابت کردهاند که ایران با نگاه تبعیضآمیز به سایر مذاهب نمینگرد، بهطوری که شیعه، سنی، صوفی، یهودی و سایر اقلیتها همگی از آزادی برخوردار هستند. همچنین حضرت آیتالله خامنهای (حفظه الله) به جهانیان ثابت کردند که جمهوری اسلامی ایران، که متهم به آزار و اذیت اهل سنت است، به دلیل دفاع از ملت فلسطین که ملتی سنی هستند، در معرض فشار و تحریم آمریکا و کشورهای غربی قرار گرفته است.
نقش حضرت امام خامنهای در تضمین حقوق مردم و حمایت از آزادیهای فردی و اجتماعی آنان را چگونه تحلیل میکنید؟
رهبر معظم انقلاب ایران نقش برجستهای در تثبیت حقوق و آزادیهای فردی و جمعی ملت ایران دارند و پیشرفت جمهوری اسلامی ایران در ابعاد مختلف، گواه روشنی بر حکمت رهبری خردمند ایران است که نسلی را پرورش داده که با تمام توان خود خلاقیت به خرج میدهد، به طوری که ایران در برخی زمینهها از کشورهای اروپایی پیشی گرفته است.
همچنین امام خامنهای (مدظله العالی) با سیاستهای خردمندانه خود توانستند با طرحها و توطئههای آمریکا و غرب مقابله کنند. تحریمهای اقتصادی غرب علیه ایران، نظام ایران را از ایجاد فرصتهای شغلی برای جوانان و مبارزه با بیکاری باز نداشت. ایستادگی ایرانیان در کنار رهبری خود در جنگی که رژیم صهیونیستی علیه ایران به راه انداخت و به جنگ 12 روزه معروف است، عمق وفاداری ملت ایران با تمام طوایف و قومیتهای آن به رهبر ایران آشکار ساخت.
نظر شما در مورد موضع رهبر انقلاب اسلامی ایران در سازماندهی و جهتدهی سیاستهای کلان جمهوری اسلامی ایران از جمله سیاست خارجی، چیست؟
با وجود فشارهای مختلف جوامع غربی و تحریمهای اقتصادی علیه ایران و تمامی چالشهای موجود در این زمینه، سیاست جمهوری اسلامی ایران توانسته است جایگاه خود را در جهان تثبیت کند، به طوری که غرب بر ایجاد مخالفت با نظام ایران در داخل حساب باز کرده بود و سپس بر اعمال تحریمهای اقتصادی شرطبندی کرد و موفق نشد، و در ادامه بر روی جنگ علیه ایران حساب باز کرد، اما در رسیدن به اهداف خود شکست خورد. به لطف رهبری خردمند ایران، آمریکا و غرب در تحمیل شروط خود بر ایرانیان، به ویژه در مورد پرونده هستهای، موفق نشدند.
آمریکا با دیدگاهی احمقانه بر این باور است که ملت ایران در صورت حمله دشمن علیه آن، علیه نظام اسلامی ایران خواهند ایستاد و فرصت کودتا برایشان فراهم میشود، همانطور که در بسیاری از کشورها اتفاق افتاده است، اما ملت ایران وفادار به رهبری خود هستند و آمریکا و غرب در پی جنگ 12 روزه دریافتند که ملت ایران با تمامی جریانها، قومیتها و طوایف، خود را از رهبری جدا نمیدانند.
رویکرد حضرت آیتالله العظمی خامنهای در دفاع از ملت مظلوم فلسطین و مستضعفان جهان چگونه ارزیابی میکنید؟
از زمان تأسیس جمهوری اسلامی ایران تا به امروز، ایران حتی لحظهای از اصول خود تخطی نکرده است. امام خمینی (ره) دفاع از مستضعفان را واجب میدانستند و در یکی از سخنرانیهای امام خامنهای، ایشان فرمودند: «این انقلاب چون به یاری مستضعفان و مظلومان ایمان دارد، همواره با ظالمان و مستکبران درگیر است». بنابراین، موضع امام خامنهای (مدظله العالی) در حمایت از مظلومان و مستضعفان، موضعی گذرا نیست، بلکه اصلی از اصول اساسی سیاست جمهوری اسلامی است و ایران تنها کشوری است که در کنار ملت مظلوم فلسطین ایستاده است و به دلیل این موضعگیری در قبال مسئله فلسطین، مورد تحریمهای اقتصادی جهانی قرار گرفته و همچنان نیز در معرض آن است، همانطور که شماری از فرماندهان و مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران ترور شدند و کینهتوزان همچنان توطئهها و انواع چالشها را علیه ایران اسلامی ایجاد میکنند.
لطفاً دیدگاه رهبر معظم انقلاب درباره آزادی بیان و رسانه و ضرورت تحقق عدالت اجتماعی در سطح جامعه توضیح دهید؟
تصور امام خامنهای از آزادی بیان، تصوری برگرفته از آموزههای قرآن کریم و معارف ناب اهل بیت(ع) است. ایشان بر حق برخورداری انسان از آزادی که دین مبین اسلام بر آن تأکید کرده، نه آنگونه که غرب میخواهد، تأکید دارند.
اسلام بزرگترین حامی حقوق بشر است و دیدگاه امام خامنهای در قبال حقوق بشر، دروغ غرب را که دفاع از حقوق بشر و حق بیان را وسیلهای برای رسیدن به مقاصد خود قرار میدهد، آشکار کرده است. هر نظامی که با نظام جهانی همسو نباشد، متهم به استبداد میشود، همانطور که کشورهای غربی، ایران را به اعمال استبداد علیه مردمش متهم میکنند.
اگر به واقعیت نگاه کنیم، خواهیم دید که مردم ایران از آزادی بیان برخوردار هستند به طوری که در انتخابات، آزادانه نماینده خود را انتخاب میکنند، در حالی که میبینیم برخی کشورهای اروپایی علیه مردم خود اقدامات سرکوبگرایانه اعمال میکنند. اگر فضای وسیعی از آزادیها در ایران وجود نداشت، مردم ایران انقلاب میکردند. ایستادن مردم ایران در کنار رهبری به این معناست که هماهنگی زیادی میان رهبری و مردم وجود دارد و این چیزی است که کشورهای غربی نتوانستهاند آن را بپذیرند.
نگاه حضرت آیتالله خامنهای به مقوله حقوق زنان و مشارکت آنان در عرصههای مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی را چگونه ارزیابی میکنید؟
نظریه امام خامنهای در مورد حقوق زنان به توسعه توانمندیهای بانوان ایرانی کمک کرده است، به طوری که زنان در دوران شاه در ایران بسیار مظلوم و محروم از حقوق خود بودند، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، فعالیت این قشر از جامعه در زمینههای مختلف و با حفظ پوشش اسلامی بسیار برجسته شد و مقام معظم رهبری با نگاه نافذی که به حقوق زنان داشتند به جهان غرب نشان دادند که قدرت زن در تمسک به فرهنگ غربی نیست، بلکه بانوان ایرانی قدرت و توانمندی خود را از هویت و فرهنگ اصیل اسلامی میگیرند. امروز بانوان ایرانی بدون هیچ فشار و محدودیتی در زمینههای مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و..فعالیت میکنند.
حضرت امام خامنهای (مدظله العالی) به موضوع حقوق بانوان اهتمام زیادی دارند و مردان را به احترام و قدردانی از بانوان فرا میخوانند و در اینجا روشن میشود که امام خامنهای بر خلاف ادعای غربیها با مطالبه حقوق زن مخالفتی ندارند، بلکه با به بردگی کشیدن زن به نام آزادی و به نام حقوق بشر مخالف هستند.
یکی از دغدغهها رهبر انقلاب اسلامی ایران، مشارکت مردم در انتخابات و حق تعیین سرنوشت سیاسی آنها در این زمینه است. نظر شما در این باره چیست؟
فضایی که ایران در طول انتخابات تجربه میکند، سرشار از شور و اعتماد به نظام است. مردم ایران کاملاً مطمئن هستند که تغییر از طریق صندوقهای رأی خواهد بود. دوما، پس از پایان انتخابات و پیروزی یک جریان خاص، ما شاهد هیچگونه اعتراض به نتایج انتخابات نبودهایم و این بدان معناست که فضا برای رأیدهنده ایرانی فراهم است تا خودش مسئول خود را انتخاب کند و در اینجا به این نتیجه میرسیم که دعوت و تشویق امام خامنهای به مشارکت مردم ایران در انتخابات، یک خواسته صادقانه است.
از دیدگاه حضرت آیتالله العظمی خامنهای، ضرورت احترام به آزادیهای اجتماعی افراد در جامعه را بر اساس معیارها و آموزههای اسلام چگونه میبینید؟
مفهوم آزادی نزد امام خامنهای، مفهوم صحیح و برگرفته از آموزههای اسلام است، نه مفهوم غربی که از شعار دفاع از آزادیها سوءاستفاده میکند. آزادی از نگاه امام خامنهای این است که این مقوله باید در خدمت منافع انسان و جامعه باشد، نه اینکه انسان را به عرصههای ممنوعه برساند.
کرامت انسانی از جمله مسائلی است که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به شدت بر آن تأکید دارد. لطفاً رویکرد و دیدگاه رهبر انقلاب اسلامی ایران را در این زمینه توضیح دهید؟
اگر بخواهیم درباره دیدگاه امام خامنهای (مدظله العالی) در خصوص کرامت صحبت کنیم، کافی است موضع ایشان را در برابر ظلمی که در جهان رخ میدهد، بخوانیم. بیشتر سخنرانیهای ایشان بر احترام به حقوق بشر تأکید دارد و این خود حفظ اصل کرامت انسانی است. امام خامنهای مقابله با جهان استکبار را ترجیح دادند تا ملت ایران در عزت و کرامت زندگی کند و همانطور که قبلاً اشاره کردم، آنچه جمهوری اسلامی از سال 1979 میلادی تا به امروز از محاصره رنج میبرد، به دلیل مواضع حمایتی آن از مظلومان و مستضعفان جهان برای دفاع از کرامت و حقوق آنهاست.
حضرت آیتالله العظمی خامنهای همواره تأکید کردهاند که مسئله آزادی نباید پوششی برای هرج و مرج، توطئه و جاسوسی در جامعه باشد. نظر شما در این زمینه چیست؟
همه میدانند که آمریکا و جوامع غربی با سوءاستفاده از مسئله دفاع از آزادی و حقوق بشر، به دنبال دخالت در امور کشورهایی هستند که از رویکرد و سیاستهای آنها پیروی نمیکنند. حتی تروریستی که دستانش به خون بیگناهان آلوده است، اگر از سیاستهای آمریکا و غرب پیروی کند، به شخصیتی محترم تبدیل میشود و مورد استقبال آنان قرار میگیرد.
امام خامنهای اهمیت زیادی برای آزادی بیان در جامعه ایران قائل هستند، اما ایشان نگران هستند که دشمنان از فضای باز و آزادی برای پخش سموم خود در داخل کشور استفاده کنند، زیرا دشمنانی هستند که ممکن است تحریککنندگان و جاسوسانی را به نام تحصیل به ایران بفرستند و آنها را در آنجا مستقر کنند. این افراد خطری جدی برای امنیت ایران محسوب میشوند. برخی از آنها تراشههای الکترونیکی را در مکانهای حساس قرار میدهند که به هواپیماها یا ماهوارههای دشمن کمک میکند و برخی دیگر شک و بیاعتمادی را در میان جوانان علیه نظام اسلامی ترویج میکنند. همچنین گروههایی در شبکههای اجتماعی وجود دارند که عامل غرب هستند و ایرانیان را تحریک کرده و سموم خود را پخش میکنند.