حقوق ملت نباید تحت تأثیر سلایق افراد یا بخشنامه‌ها قرار گیرد
حقوق ملت نباید تحت تأثیر سلایق افراد یا بخشنامه‌ها قرار گیرد

دکتر منصور در ابتدای سخنان خود به نقش نهاد حکومت در تنظیم و تأمین حقوق اجتماعی مردم اشاره کرد و گفت: "نهاد حکومت، تنظیم‌کننده حقوق اجتماعی مردم در جامعه است. ملت در جامعه سیاسی دارای حقوق و آزادی‌های عمومی است که این حقوق عمدتاً در قانون اساسی تصویب می‌شود." وی افزود که اکثر نظام‌های سیاسی، از جمله جمهوری اسلامی ایران، بر مبانی فلسفی خاصی استوارند که این مبانی، نگرش‌های حقوقی و فلسفی خاصی را در ساختار حکومت و حقوق ملت ایجاد می‌کنند.

وی سپس به اهمیت اندیشه‌های فلسفی حاکم بر نظام‌های سیاسی اشاره کرد و گفت: "نگرش فلسفی حاکم بر نظام سیاسی، قانون اساسی کشورها را شکل می‌دهد و در نهایت این مبانی فلسفی در ساختار حکومت و نوع نگرش به حقوق ملت تأثیر می‌گذارد." دکتر منصور توضیح داد که در نظام‌های اسلامی، حقوق ملت و آزادی‌های مشروع بر اساس مبانی اسلامی و شریعت شکل می‌گیرند و در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز این مبانی اسلامی به‌طور شفاف مورد تأکید قرار گرفته است.

وی در ادامه به بررسی نظام‌های سیاسی مطلوب و نامطلوب در قرآن پرداخت و گفت: "در قرآن کریم، حکومت‌های مختلف به دو دسته تقسیم می‌شوند. حکومت‌های که به مقتضیات زمان و آزادی سیاسی ملت‌ها توجه داشتند، مانند حکومت‌های حضرت داود، حضرت سلیمان و حضرت یوسف، به عنوان حکومت‌های مطلوب معرفی شده‌اند. در مقابل، حکومت‌هایی مانند حکومت فرعون که هیچ‌گونه آزادی و حقوقی برای ملت قائل نبودند، به عنوان نظام‌های نامطلوب معرفی شده‌اند."

دکتر منصور ادامه داد که در قرآن، نظام‌های شورایی نیز به عنوان بهترین نوع حکومت‌ها معرفی شده‌اند و نظام حکومت پیامبر اکرم به‌عنوان مصداق بارز این نوع حکومت، الگوی مناسبی برای نظام‌های سیاسی اسلامی است. وی سپس تأکید کرد که در کشور ما که یک نظام اسلامی است، تمامی قوانین و احکام حکومت بر اساس شریعت و قرآن شکل گرفته‌اند و این مبانی فلسفی نقش اساسی در شناسایی حقوق ملت و محدودیت‌های آن‌ها دارند.

وی افزود: "در اندیشه اسلامی، حق و تکلیف با هم ملازمه دارند؛ یعنی هر کجا حقی برای کسی هست، در قبال آن تکلیفی نیز ایجاد می‌شود." دکتر منصور تأکید کرد که وظایف حکومت‌ها در چارچوب حفظ نظم و امنیت و تأمین رفاه اجتماعی مردم است، اما در اندیشه اسلامی این وظایف فراتر از برآورده کردن نیازهای مادی مردم است. "حکومت اسلامی علاوه بر تأمین رفاه، به گسترش فضیلت و معنویت نیز توجه دارد."

وی سپس به نظام سیاسی و حقوق ملت در جمهوری اسلامی ایران پرداخت و گفت: "در جمهوری اسلامی، حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در قانون اساسی به رسمیت شناخته شده‌اند. با این حال، گاهی برخی حقوق مانند حق آزادی بیان و حق تجمع در راهپیمایی برجسته می‌شوند، در حالی که حقوق دیگری مانند حق مسکن، وضعیت اقتصادی مردم و حقوق بازنشستگان نیز در قانون اساسی آمده است."

دکتر منصور همچنین به امر به معروف و نهی از منکر که یکی از اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی است، اشاره کرد و گفت که این مفاهیم در کانون توجهات قرار گرفته‌اند، اما "گاهی مسائل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و اداری کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند و این نیازمند بررسی دقیق‌تر است." وی افزود که "با توجه به تحولات جدید در فضای مجازی، ممکن است تجمعات مجازی جایگزین تجمعات فیزیکی شده باشد و این مسئله نیز باید در بحث حقوق ملت مورد توجه قرار گیرد."

دکتر منصور در ادامه به دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب در خصوص حفظ حقوق ملت اشاره کرد و گفت که "رهبر انقلاب همیشه بر اهمیت دفاع از حقوق ملت تأکید داشته‌اند و این مسئله در سخنان عمومی و جلسات مختلف ایشان مورد تأکید قرار گرفته است." وی افزود که مقام معظم رهبری از آزادی‌های مشروع به‌عنوان یکی از حقوق اساسی ملت یاد می‌کنند و بر اهمیت تحقق آن همیشه تأکید داشته‌اند.

در پایان، دکتر منصور تأکید کرد که حقوق ملت نباید تحت تأثیر سلایق افراد یا بخشنامه‌ها قرار گیرد و "باید به‌طور شفاف و قانونی تعیین شود." وی همچنین بر لزوم همکاری بین صاحب‌نظران علوم اسلامی و غربی برای تعریف و تبیین حقوق ملت در چارچوب نظام اسلامی تأکید کرد و گفت که "این همکاری می‌تواند به ما کمک کند تا به سؤالات پیچیده در این حوزه پاسخ دهیم و یک منظومه فکری جامع در این زمینه شکل دهیم."

پیش‌نشست بیست و ششم همایش بین‌المللی حقوق ملت و آزادی‌های مشروع، گامی دیگر در جهت تبیین مبانی فلسفی حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در گفتمان انقلاب اسلامی است که در راستای تحقق عدالت و رفاه اجتماعی و حفظ کرامت انسان‌ها در نظام اسلامی به‌ویژه در اندیشه مقام معظم رهبری، برگزار می‌شود.

 


دوشنبه 14 مهر 1404 (3 ساعت قبل )
همایش ملی حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در منظومه فکری حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای(مدظله‌العالی)
با هدف 1- بازخوانی اندیشه‌ و سیره‌ حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در حوزه‌ حقوق ملت و آزادی‌های مشروع 2- ترسیم نظام مطلوب حقوق ملت و آزادی‌های مشروع مبتنی بر اندیشه حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای(مدظله‌العالی) 3- تضمین و صیانت از حقوق ملت و آزادی های مشروع و چگونگی ارتقاء آن بر اساس آراء و اندیشه‌های حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای(مدظله‌العالی) برگزار می‌شود.
مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی
پژوهشکده شورای نگهبان