.png "پژوهشکده شورای نگهبان")
-
1. مفهوم، مبانی و چارچوب‌های حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در نظام جمهوری اسلامی ایران و مقایسه آن با سایر نظام‌های حقوقی
-
2. سازکارها و الزامات تأمین و تضمین حقوق ملت و آزادی‌های مشروع
-
3. دستاوردهای نظام جمهوری اسلامی ایران در زمینه حقوق ملت و آزادی‌های مشروع
.png "مؤسسه مطالعات حقوق عمومی")
.png "دانشگاه میبد")
.jpg "موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی")
در چهل و دومین پیش‌نشست همایش بین‌المللی حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در منظومه فکری حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی)، دکتر جلیل محبی، معاون حقوقی و سیاسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، با تبیین مبانی فلسفی و فقهی اصل ۵۶ قانون اساسی، تأکید کرد که مردم در جمهوری اسلامی نه ابزار قدرت، بلکه تجلی نور الهی و اسم ناصر خداوند هستند.
دکتر محبی در ابتدای سخنان خود ضمن تشکر از دکتر طحان نظیف ، دکتر بهادری، دکتر پژمان و نمایندگان دفتر حقوقی، به ضرورت بازگشت به مبانی نظری در فهم اصل ۵۶ قانون اساسی اشاره کرد و گفت: اصل ۵۶ مردم را حاکم بر سرنوشت خود می‌داند و این حاکمیت را یک حق الهی معرفی می‌کند؛ حقی که هیچ‌کس نمی‌تواند از آنان سلب کند.
وی با اشاره به شبهاتی که از منظر تفکر سکولار درباره مشارکت مردمی در نظام اسلامی مطرح می‌شود، تصریح کرد: این پرسش که چرا هر بار از مردم خواسته می‌شود در صحنه حاضر باشند یا رفراندوم برگزار شود، از عدم درک مبانی عمیق معرفتی انقلاب اسلامی نشأت می‌گیرد. پاسخ به این مسائل باید در نظریه‌پردازی دقیق و الهی جستجو شود.
معاون حقوقی و سیاسی مرکز پژوهش‌ها، حضرت امام خمینی (ره) را تئوریسین اصلی انقلاب اسلامی دانست و افزود: امام خمینی تنها فقیه یا فیلسوف نبودند؛ بلکه شخصیتی حکیم بودند که جامع فلسفه، عرفان، فقه، اصول و کلام بودند. انقلاب اسلامی نیز از همین منظومه فکری و جامع‌نگر امام برخاسته است.
دکتر محبی در ادامه به تبیین جایگاه انسان در نگاه دینی پرداخت و با استناد به آیات سوره تین گفت: در نگاه قرآنی، انسان در بالاترین ساختار آفریده شده است (احسن تقویم)، اما امکان سقوط به پایین‌ترین درجه (اسفل السافلین) را نیز دارد. این مسیر نزول و صعود به ایمان و عمل صالح بستگی دارد؛ چیزی که در اسناد جدید حقوق بشر مغفول مانده است.
وی با اشاره به مباحث عرفانی درباره خلقت و نسبت عالم با خداوند متعال، تصریح کرد: در عرفان اسلامی، همه عالم از جمله مردم تجلی اسماء الهی‌اند. مردم، به‌ویژه مؤمنان، تجلی اسم ناصر خداوند هستند و همین مبناست که رهبر معظم انقلاب از تعبیر تجلی قدرت الهی درباره حضور مردم استفاده می‌کنند.
محبی با رد نگاه ابزاری به مشارکت مردمی در جمهوری اسلامی تأکید کرد: مردم نه ابزار حکومت بلکه پرتوی از نور الهی‌اند. در جمهوری اسلامی، مردم به‌مثابه ظهوری از اسماء خداوند در حاکمیت نقش دارند، نه صرفاً ابزار تحقق اراده حاکمان.
در پاسخ به برخی انتقادات درباره مشکلات اجتماعی و ناهنجاری‌ها در جامعه، دکتر محبی توضیح داد: همان‌طور که افراد قابلیت صعود و سقوط دارند، جوامع نیز می‌توانند به سمت نور یا ظلمت حرکت کنند. در قرآن بارها به سرنوشت قریه‌ها و شهرها اشاره شده است؛ برخی با ایمان و تقوا مشمول برکات الهی شدند و برخی با فراموشی ذکر الهی دچار عذاب شدند.
وی با اشاره به حوادث اخیر از جمله جنگ ۱۲ روزه نیز گفت: برخی تصور می‌کردند که رهبر انقلاب در توصیف مردم اغراق می‌کنند، اما دیدیم که همین مردم، با وجود برخی کاستی‌های ظاهری، در مواقع حساس پشت دین، وطن و ولایت ایستاده‌اند. این نشانه زنده بودن نور در این ملت است.
در پایان، دکتر محبی اصل ۵۶ قانون اساسی را تجلی همین مبنای الهی دانست و گفت: هر انتخابی که مردم می‌کنند، در دایره حکمت الهی معنا دارد؛ حتی اگر در کوتاه‌مدت برخی از نتایج آن مشخص نباشد. او اظهار امیدواری کرد که در نشست‌های آینده، سایر ابعاد این مباحث مورد بحث و بررسی بیشتر قرار گیرد.