-
1. El concepto, los fundamentos y los marcos de los derechos y las libertades legítimas del pueblo en el sistema de la República Islámica de Irán y su comparación con otros sistemas jurídicos
-
2. Mecanismos y requisitos para asegurar y garantizar los derechos y las libertades legítimas del pueblo
-
3. Los logros de la República Islámica de Irán en el ámbito de los derechos y las libertades legítimas del pueblo

ادریس هانی، استاد دانشگاه «دارالحکمه» شهر «رباط» مراکش و از متفکران و اندیشمندان برجسته این کشور در گفتوگو با کمیتۀ بینالملل نخستین همایش بینالمللی «حقوق ملت وآزادیهای مشروع در منظومۀ فکری حضرت آیتالله خامنهای (مدظلهالعالی)» که در 12 آذرماه سال جاری(سوم دسامبر 2025 میلادی) در تهران برگزار میشود، با بیان این مطلب گفت: رابطه میان اسلام، آزادی و کرامت، رابطه «بودن یا نبودن» است، زیرا اسلام جدای از آزادی نیست، بلکه شریعت اسلام، آزادی را بخشی از یک نظام ارزشی یکپارچه میداند که معیار آن عدالت و هدف والای آن کرامت است. از این رو، خداوند متعال در آیه 70 سوره اسراء میفرماید: ««وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ: و به راستى ما فرزندان آدم را گرامى داشتيم»، به این معناست که هرانسان شریفی آزاد است.
وی افزود: برای مسلمانان واضح و آشکار است که همه این ضمانتها بخشي از توحید هستند، همانطور که در آیه ۱۵۷ سوره مبارکه اعراف آمده است: « وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ: و بارهای تکالیف سنگین و زنجیرهها {یِ جهل، بیخبری و بدعت را} که بر دوش عقل وجان آنان است برمیدارد».
ادریس هانی گفت: شریعت اسلامی زمانی که آمد و هنگامی که وحی نازل شد، سختیها و بارهای سنگین دوران جاهلیت نیز منتقل شد و این مسائل اغلب توسط مردم عادی در جهان اسلام مورد بحث قرار میگرفت.
این استاد دانشگاه مراکش تصریح کرد: شریعت اسلام با تأکید بر توحیدی که بشریت و اهل علم و خرد در جستجوی آن بودند، آمد تا اذهان را آزاد کند.
وی در بخش دیگری از این گفتوگو به تجربه جمهوری اسلامی ایران در زمینه ولایت فقیه اشاره کرد و گفت: در نظام اسلامی و به طور خاص در تجربه جمهوری اسلامی ایران، اختلاف نظر یا سوءتفاهم بزرگی وجود دارد، زیرا وقتی مردم اصطلاح ولایت مطلقه فقیه را میشنوند، تصور میکنند که همان معنای تئوکراتیک مورد نظر اهالی کلیسا در قرون وسطی اروپا را دارد، اما این در حالی که ولایت مطلقه، در مفهوم نظام اسلامی ایران، به معنای آزادی، مسئولیت و عدالت است.
این پژوهشگر و اندیشمند مراکشی گفت: ما باید درک کنیم که ولایت به این معناست که وقتی شما حاکم هستید، تمام اختیارات یک حاکم را اعمال میکنید، اما با این وجود حتی در نحوه تفکر و عمل دیگران دخالت نمیکند و مطلقه نیز به معنای این است که محدود نیستید.
وی در ادامه با اشاره به این که آزادی یک مسئله اساسی است که باید با کرامت پیوند بخورد و همچنین باید ضمانت اجرایی نیز داشته باشد، گفت: ضمانت اجرایی آزادی به این معناست که یک فرد میتواند با ضوابطی که شریعت تعیین کرده است، آزاد باشد.
ادریس هانی تصریح کرد: در تجربه جمهوری اسلامی ایران، ولایت فقیه به عنوان حاکم و رهبر، ضامن است، این امر زمانی آشکار و مبرهن میشود که با سیاستهای کشورهای اروپایی در زمینه آزادی بیان و مسائل عمده مربوط به آزادی و کرامت انسانی مقایسه شود.
وی در پایان گفت: غرب رسوایی به بار آورده است که در عین حال که از آزادی صحبت میکند، اما آزادی بیان را سرکوب میکند. آنها هیچ آزادی ندارند، مگر در برخی امور مربوط به ارزشهای وحشیانه لیبرال و سرمایهداری.