.png "Instituto de Investigación del Consejo Constitucional")
-
1. El concepto, los fundamentos y los marcos de los derechos y las libertades legítimas del pueblo en el sistema de la República Islámica de Irán y su comparación con otros sistemas jurídicos
-
2. Mecanismos y requisitos para asegurar y garantizar los derechos y las libertades legítimas del pueblo
-
3. Los logros de la República Islámica de Irán en el ámbito de los derechos y las libertades legítimas del pueblo
.png "Instituto de Estudios de Derecho Público")
.png "Universidad de Meybod")
دادگستری؛ مرجع رسمی تظلّم و شکایت
دکتر توکل‌پور با اشاره به اصول ۱۵۶ و ۶۱ قانون اساسی، دادگستری را مرجع قانونی رسیدگی به تظلمات و شکایات مردم معرفی کرد و افزود: «اصل ۳۴ قانون اساسی، صراحتاً به مردم حق داده تا در صورت تضرر، به مراجع قضایی مراجعه کرده و احقاق حق کنند. قانون اساسی وظیفه فراهم‌سازی این مسیر را بر عهده قوه قضاییه گذاشته است.»
قوه قضاییه در تراز اسلامی؛ مأمن مردم، نه ابزار قدرت
وی با استناد به بیانات مقام معظم رهبری تصریح کرد: قضاوت و حل‌وفصل خصومت‌ها در اسلام جایگاه مهمی دارد؛ چراکه هدف آن، ایجاد حس رضایت در جامعه و فراهم کردن امکان پناه بردن مظلومان به دستگاه قضایی است.
دکتر توکل‌پور افزود: رهبر انقلاب، قوه قضاییه را همچون پدری مقتدر، مهربان و عادل برای جامعه معرفی می‌کنند که در برابر ظلم و تجاوز به جان، مال و حیثیت افراد ایستادگی می‌کند و همین اعتماد مردم به دستگاه قضا، مهم‌ترین سرمایه آن است.»
توکل‌پور تحقق واقعی حق دادخواهی را نیازمند سه شرط اساسی دانست و بیان داشت : ایجاد دادگاه‌های صالح و دسترسی آسان مردم به آن‌ها قانون اساسی، قوه قضاییه را موظف کرده است تا محاکم صالح را تشکیل داده و دسترسی جغرافیایی، جمعیتی و مکانی مناسبی برای شهروندان در سراسر کشور فراهم کند.
ممنوعیت ایجاد موانع بر سر راه دسترسی به محاکم قضایی
هرگونه مصوبه یا مقرراتی که موجب محدودیت یا مانع در مسیر مراجعه مردم به دادگاه‌ها شود، مغایر اصل ۳۴ قانون اساسی است و از سوی شورای نگهبان قابل رد خواهد بود.
فراهم‌سازی تسهیلات و امکانات لازم برای بهره‌مندی واقعی از حق دادخواهی
ارائه خدماتی مانند وکالت رایگان یا ارزان‌قیمت، حضور مترجم در موارد لازم، کاهش هزینه‌های دادرسی، و حمایت حقوقی و مالی از اقشار محروم، از جمله زنان، از جمله اقداماتی است که تحقق عملی این حق را ممکن می‌سازد.
قانون‌مداری و عدالت در دادرسی؛ شرط اصلی اعتماد مردم به دستگاه قضا
توکل‌پور تأکید کرد: صرف ایجاد دادگاه‌ها کافی نیست؛ فرآیند دادرسی نیز باید عادلانه، قانون‌مدار، و منطبق با معیارهای اسلامی باشد. اگر مردم احساس کنند قوه قضاییه برخوردی ناعادلانه دارد، اعتمادشان سلب شده و مراجعه نخواهند کرد، که این خود نقض حق دادخواهی است.
وی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص حمایت از محرومان گفت: رهبر انقلاب تأکید دارند که افراد ضعیف و محروم، به‌ویژه زنان، ممکن است به دلیل فقر مالی یا ناآگاهی حقوقی، توان دفاع از خود را نداشته باشند؛ بنابراین باید حمایت حقوقی و مالی ویژه‌ای از آن‌ها در فرآیند دادرسی صورت گیرد.
دکتر توکل‌پور افزایش کیفیت دادرسی را از طریق رعایت اصولی چون استقلال قضایی، بی‌طرفی، عدم تبعیض، قانون‌مداری و سلامت دستگاه قضا ضروری دانست و افزود: رعایت این اصول در نهایت موجب افزایش اعتماد عمومی به قوه قضاییه خواهد شد؛ به‌گونه‌ای که حتی محکوم علیه نیز در خلوت خود، به درستی رأی صادره اذعان کند.
وی در پایان به ضرورت تضمین اصول حاکم بر دادرسی اشاره کرد و گفت: اتقان آراء قضایی، جلوگیری از اطاله دادرسی و اجرای قاطع و سریع احکام، از جمله معیارهایی هستند که موجب افزایش کارآمدی و اعتماد مردم به نظام قضایی می‌شود.