.png "Instituto de Investigación del Consejo Constitucional")
-
1. El concepto, los fundamentos y los marcos de los derechos y las libertades legítimas del pueblo en el sistema de la República Islámica de Irán y su comparación con otros sistemas jurídicos
-
2. Mecanismos y requisitos para asegurar y garantizar los derechos y las libertades legítimas del pueblo
-
3. Los logros de la República Islámica de Irán en el ámbito de los derechos y las libertades legítimas del pueblo
.png "Instituto de Estudios de Derecho Público")
.png "Universidad de Meybod")
.jpg "Instituto Superior de Investigaciones sobre la Seguridad Social")
به گزارش دبیرخانه همایش، آیت‌الله محسن اراکی، عضو مجلس خبرگان رهبری و عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام در بیست‌ویکمین پیش نشست همایش بین‌المللی حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در منظومه فکری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی) باموضوع «تبیین حق تعیین سرنوشت در اسلام با تاکید بر منظومه فکری رهبر معظم انقلاب اسلامی» در سخنانی به اهمیت فقه کلان و فقه نظام در اداره جامعه اسلامی پرداخت.
وی گفت: مقام معظم رهبری با تجربه‌ای بسیار پربار و بی‌نظیر در مدیریت جامعه اسلامی طی قریب به یک قرن، اندیشه‌های ایشان در زمینه فقه کلان می‌تواند در استنباط مسائل فقهی راهگشا باشد.
و عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: فقه کلان یا همان فقه نظام، مجموعه‌ای از احکام منسجم و نظام‌یافته است که جامعه را نظم می‌بخشد و این احکام به صورت پراکنده و جدا از هم نیستند بلکه یک مجموعه متصل و هماهنگ را تشکیل می‌دهند.
آیت‌الله اراکی تصریح کرد: در فقه نظام، مخاطب حکم، جامعه به عنوان یک کل است نه فرد منفرد، چرا که اقامه حکومت اسلامی یک عمل جمعی و سازمان‌یافته است، نه فعالیت فردی.
وی گفت: اقامه نماز به عنوان نماد بارز نظم اجتماعی است، زیرا اقامه نماز تنها به معنای خواندن نماز فردی نیست، بلکه به معنای اقامه یک نظام اجتماعی است که جامعه باید به طور هم‌پیوسته و هماهنگ آن را برپا کند.
عضو مجلس خبرگان رهبری همچنین تاکید کرد: هر اجتماع مطلوب باید حول امام و رهبری شکل گیرد و اجتماع بدون محوریت امام، اجتماع مطلوب و کامل نیست.
آیت‌الله اراکی افزود: معیت و همراهی با رسول خدا اساس برپایی جامعه اسلامی است و جامعه‌ای که معیت با رسول نداشته باشد، قادر به تحقق تکالیف اجتماعی و سیاسی نیست.
وی ادامه داد: اولین تکلیف جامعه اسلامی اقامه عدل اجتماعی است. عدالت اجتماعی که موضوع آیات قرآن است، اساس حکومت اسلامی است و مهم‌تر از عدالت فردی است.
عضو مجلس خبرگان رهبری اراکی اظهار داشت: اکثر احکام اسلامی احکام اجتماعی هستند و تحقق آنها مستلزم وجود جامعه و رهبری است. اگر رهبری واحدی برای تنظیم و نظم جامعه وجود نداشته باشد، حتی اگر میلیون‌ها انسان در کنار هم جمع شوند، جامعه شکل نگرفته است.
وی توضیح داد: جامعه زمانی شکل می‌گیرد که افراد گرد یک رهبر جمع شوند و به فرمان او عمل کنند تا نظم اجتماعی برقرار شود.
آیت‌الله اراکی افزود: اقتصاد نیز یک مقوله اجتماعی است و بدون وجود جامعه، نظم اقتصادی معنا ندارد.
عضو مجلس خبرگان رهبری به تفاوت احکام فردی و اجتماعی اشاره کرد و گفت: افراد می‌توانند در جوامع غیر اسلامی به احکام فردی مثل نماز و زکات عمل کنند، اما احکام اجتماعی و حکومتی تنها در چارچوب جامعه اسلامی و حاکمیت آن معنا پیدا می‌کند.
آیت‌الله اراکی درباره نقش فقه نظام در تمدن اسلامی گفت: فقه نظام رکن اصلی و مقده لازم تمدن اسلامی است و بدون فقه نظام نمی‌توان نظام اجتماعی عادلانه و آباد ایجاد کرد.
وی به زیرساخت‌های فقه نظام اشاره کرد و گفت: یکی از زیرساخت‌های مهم فقه نظام، آزادی انسان است؛ خداوند دینش را به زور بر جامعه تحمیل نمی‌کند و شیوه انبیاء نیز دعوت و تبیین است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: مردم خود به حاکمیت خدا اقرار دارند و باید در بعد تدبیر نیز این حاکمیت را پذیرفت تا جامعه اسلامی بتواند شکل گرفته و اداره شود.
وی در ادامه سخنان خود به مسئله آزادی و مسئولیت در چارچوب شریعت الهی اشاره کرد و گفت: خداوند برای شما شریعتی فرستاده است و شما موظفید در برابر آن انتخاب درست را انجام دهید. در این مسیر دو رکن اصلی وجود دارد؛ یکی تکلیف و دیگری انتخاب. شما می‌توانید راه درست را انتخاب کنید یا راه نادرست را، زیرا آزادی انسانی در قرآن به معنای آزادی تکوینی و آزادی در عمل است، نه آزادی بدون مسئولیت.
آیت‌الله اراکی افزود: در قرآن کریم، انسان آزاد آفریده شده و انبیا نیز انسان‌ها را مجبور به انتخاب راه درست نمی‌کنند بلکه راه حق را به آنها عرضه می‌کنند. همانگونه که خداوند می‌فرماید: "انا هدیناه السبیل"، یعنی راه درست را به انسان نشان داده‌ایم و انسان نسبت به این راه مسئول است.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به مفهوم «نعیم الهی» گفت: نعیم الهی که همان صراط مستقیم است، هم در بعد نظری در قرآن و هم در بعد عملی در ولی امر تجسم پیدا می‌کند. لذا مسئولیت آزادی انسان در برابر این صراط مستقیم است و این مسئولیت با آزادی همراه است.
وی تاکید کرد: فرق اساسی میان آزادی اسلامی و آزادی لیبرال دموکراسی در همین موضوع مسئولیت است. در لیبرال دموکراسی مسئولیت فرد در برابر حق و عدالت مطرح نیست، اما در اسلام همه انسان‌ها و حتی کل جهان مسئول در برابر عدل و حق هستند، و تنها خداوند که عدل محض است، خود مسئول در برابر کسی نیست.
آیت‌الله اراکی توضیح داد: آزادی یعنی اختیار انسان برای انتخاب حق یا باطل، اما هر انتخابی مسئولیت خاص خود را دارد. اگر انسان باطل را انتخاب کند، باید عواقب و پیامدهای آن را نیز بپذیرد. آزادی بدون مسئولیت آزادی مشروع نیست، بلکه آزادی مشروع یعنی آزادی همراه با مسئولیت در برابر عدل و عقل.
عضو مجمع تشخیص گفت: آزادی بدون مسئولیت همان استبداد است؛ یعنی عمل کردن بر اساس هوای نفس بدون توجه به عدالت. قرآن دو راه را برای انتخاب انسان مشخص کرده است؛ یا انتخاب بر اساس حق و عدل یا انتخاب بر اساس هوای نفس.
وی اراکی ادامه داد: استبداد به معنای حاکمیت فرد نیست بلکه به معنای انتخاب غیرعادلانه است. فرد یا جامعه‌ای که بر اساس هوای نفس عمل کند، مستبد است، حتی اگر آن فرد حاکم باشد.
عضو مجمع تشخیص افزود: حاکم باید عادل و عالم باشد و اگر قدرت از دست عادل گرفته شود، به دست ظالم یا جاهل می‌افتد و این موجب آسیب به جامعه می‌شود. قرآن می‌فرماید قدرت باید به دست اهلش که همان عادلان و عالمان هستند سپرده شود.
آیت‌الله اراکی اظهار امیدواری کرد که با بهره‌گیری از اندیشه‌های حضرت امام و رهبری معظم انقلاب، بتوانند زمینه اجرای این اصول را فراهم کنند و گفت: امیدواریم خداوند توفیق دهد تا ما بهتر با این اندیشه‌ها آشنا شویم و در تحقق آنها تلاش کنیم.