Anayasayı Koruyucular Konseyi fakih üyesi ve ülke genelindeki dinî medreselerin yöneticisi olan Ayetullah Alireza Arafi, Anayasayı Koruyucular Konseyi Araştırma Enstitüsü Konferans Salonu'nda düzenlenen "Ayetullah Hamanei'nin Düşünce Sisteminde Milletin Hakları ve Meşru Özgürlükler Ulusal Konferansı"nın ön hazırlık toplantısında bir konuşma yaptı.

Ayetullah Arafi, yaptığı konuşmada "Batı dünyasında Rönesans'ın ortaya çıkmasıyla eş zamanlı olarak, İslam dünyasında zayıflık ve geri kalmışlık meydana geldi. Bu durum Doğu dünyasını, İslam ümmetini ve Arap ülkelerini düşünmeye ve fikir üretmeye sevk etti. Bu bağlamda, düşünürler tarafından binlerce kitap, makale, konuşma ve fikir ortaya kondu ve geniş bir literatür oluştu. Bu literatürün temel konusu ise şuydu: Neden bu hale geldik ve bu durumdan nasıl çıkabiliriz?" dedi.

Ayetullah Arafi, bu sorulara cevap bulmak amacıyla büyük ölçekli teorilerden küçük ölçekli teorilere kadar çeşitli fikirlerin ortaya atıldığını ifade etti.

Anayasayı Koruyucular Konseyi'nin fakih üyesi olan Arafi, sözlerinin devamında İslam dünyasında bu duruma karşı üç genel yaklaşımdan bahsederek şunları söyledi: "Birinci yaklaşım, gelenekçi ve katı bir anlayıştır ki dış dünyadaki olaylara hiçbir şekilde önem vermez. İkinci yaklaşım ise modernleşmeci ve Batı yanlısı bir düşüncedir; bu anlayış Batı'daki yeni gelişmeleri esas kabul eder ve İslam'ı bu gelişmeler doğrultusunda yorumlamaya çalışır. Her iki grubun da bu konuda birçok kitap ve makale yazan destekçileri vardır. Üçüncü yaklaşımı ise aydın bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım ne geçmişte takılı kalır ne de kendisini dış dünyada eritip yok eder."

İslam Dünyasında Zihinsel Dağınıklık ve Çelişkili İkilikler

Ayetullah Arafi, İslam dünyası ve Doğu dünyasının büyük sermayelere sahip olduğunu vurgulayarak şunları ifade etti: "55 ülke, 2 milyar nüfus, jeopolitik ve stratejik bölgeler, dünya maden ve enerji kaynaklarının yarısı, büyük bir tüketim pazarı, dil ve kültür çeşitliliği ile köklü bir medeniyet geçmişine rağmen bu dünyanın uluslararası platformlarda bir ağırlığının olmaması üzüntü vericidir."

Arafi, bu duruma ilişkin olarak, "İşte bu tablo, Siyonist rejimin vahşi cinayetlerde bulunmasına yol açmıştır; buna karşılık Doğu dünyası, İslam dünyası ve Arap dünyası ya sadece seyirci kalmakta ya da gerekli adımı atacak cesareti gösterememektedir." ifadelerini kullandı.

Ayetullah Arafi, bu durumun kökeninin İslam dünyasındaki zihinsel karmaşa olduğuna inandığını ve bunun zamanla sahadaki, uygulamadaki ve ekonomik düzeydeki dağınıklığa dönüştüğünü belirterek, "Bu karmaşa, İslam dünyası ve Doğu dünyasının zihninde ve bilincinde yüzyıllar boyunca oluşmuş bir durumdur ve ben bu karmaşayı 'çelişkili ikilikler' olarak adlandırıyorum." dedi.

Anayasayı Koruyucular Konseyi Üyesi, bu çelişkili ikiliklerden bazılarını şöyle sıraladı: "Gelenek ve modernite, dünya ve ahiret, İslam ve modernleşme, ilahi velayet ve insanın velayeti, şeriat ve özgürlük, kalkınma ve adalet, İran ve İslam, millet ve ümmet, mezhep ve ümmet, özgürlük ve güvenlik ile bağımsızlık, akılcılık ve kulluk, düzen ve devrim, kalkınma ve maneviyat, sorumluluk ve uzmanlık, geleneksel fıkıh ve dinamik fıkıh, medrese ve üniversite."

Ayetullah Arafi, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu ikiliklerden bazıları birbiriyle uyumlu biçimde bir araya getirilebilir; ancak bazılarını uzlaştırmak oldukça zordur. Kimileri bu ikiliklerin asla uzlaştırılamayacağını, bunlardan birinin tercih edilip diğerinin reddedilmesi gerektiğini savunur. Bir diğer grup ise bu ikilikleri bir araya getirirken ya dengesiz yaklaşımlar benimsemiş ya da yüzeysel ve eklektik çözümler sunmuştur."

Anayasa ve Çelişkili İkiliklerin Çözümü

Ayetullah Arafi, bazı düşünürlerin bu çelişkili ikiliklerin bir kısmını çözmek için başarılı önerilerde bulunduğunu belirterek, "Örneğin Ayetullah Mutahhari'nin 'İslam ve İran' ikiliğine verdiği cevap, İslam ve İran Arasındaki Karşılıklı Hizmetler adlı eserinde yer almaktadır. Bu kitabın okunmasını tavsiye ederim." dedi.

Arafi, "İran halkının inşa ettiği bu görkemli ülkede, düşünsel yücelik, sahih içtihat ve güçlü, medeniyet kurucu bir liderlik sergileyen İmam Humeyni'nin (r.a) önderliğinde Anayasa hazırlandı. Elbette İran İslam Cumhuriyeti'nin Anayasası kusursuz değildir; ancak bana göre bu anayasa, İslam dünyasının tarihsel çelişkili ikiliklerini çözmek için bir makro-teoridir."

Anayasayı Koruyucular Konseyi Üyesi Ayetullah Arafi, anayasanın önsözüne, bölümlerine ve maddelerine bakıldığında, daha önce değindiği pek çok ikiliğin bu metin çerçevesinde çözülebilir olduğunu görmek mümkün olduğunu belirterek, "İran İslam Cumhuriyeti Anayasası, hem fıkhi hem de pratik bakımdan savunulabilir niteliktedir. Elbette ki kusursuz olduğunu iddia edemeyiz ve mevcut eksikliklerin büyük çoğunluğu da uygulama alanıyla ilgilidir." ifadelerinde bulundu.

Ayetullah Arafi, İslam dünyasının tarihsel çelişkili ikiliklerini çözmeye yönelik böyle bir makro-teorinin her türden içtihatla ortaya konamayacağını vurgulayarak, İmam Humeyni'nin (r.a), sıradan bireysel ve klasik içtihadın ötesine geçen bir içtihatla bu işi başardığını ve bu çizginin devam etmesi gerektiğini belirtti.

Ayetullah Arafi, en son olarak İran milletinin, İslam dünyasının tarihsel çelişkili ikiliklerini çözmede öncülük ettiğini ve bu sürecin devamının medrese ile üniversitenin omuzlarında olduğunu ifade etti.